Page 17 - E-BOOK
P. 17
สมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ ๑๓ สมัชชาสุขภาพ ๑๓ / หลัก ๓
ระเบียบวาระที่ ๒.๑ ๑๔ ธันวาคม ๒๕๖๓
ความมั่นคงทางอาหารในภาวะวิกฤต
(Food Security in Crises)
๑. นิยามและค�าจ�ากัดความ
ความมั่นคงทางอาหาร หมายถึง สถานการณ์ที่ประชาชนทุกคนสามารถเข้าถึงอาหารที่มีอย่าง
เพียงพอส�าหรับการบริโภค มีความปลอดภัย และมีคุณค่าทางโภชนาการเหมาะสมตามความต้องการทางสุขภาพ
ขาวสาร และทางวัฒนธรรม เพื่อการมีสุขภาวะที่ดี รวมทั้ง การมีระบบการผลิตที่เกื้อหนุน รักษาความสมดุลของระบบ
ข
นิเวศวิทยา และความคงอยู่ของฐานทรัพยากรอาหารทางธรรมชาติ ทั้งในภาวะปกติหรือเกิดภัยพิบัติ สาธารณภัย
MILK MILK
า
ว
ส
า
หรือการก่อการร้ายอันเกี่ยวเนื่องจากอาหาร (ปรับปรุงและเพิ่มเติมจากนิยาม “ความมั่นคงด้านอาหาร” ใน
ร
มาตรา ๓ ของ พระราชบัญญัติคณะกรรมการอาหารแห่งชาติ พ.ศ. 2๕๕1 1
วิกฤตสุขภาพ หมายถึง ภาวะทางสุขภาพ ทั้ง ๔ มิติที่ไม่อยู่ในภาวะปกติ อาจเกิดจากธรรมชาติหรือ
ไม่ก็ได้ เป็นเหตุการณ์ที่มีอยู่ในภาวะอันตราย ที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ เศรษฐกิจ สังคม หรือสิ่งแวดล้อม โดยรวม
ที่ควรต้องมีนโยบาย หรือการตัดสินใจเพื่อแก้ไขปัญหาภายในเวลาที่จ�ากัด 2
ประชากรเปราะบาง (ในมิติของความมั่นคงทางอาหาร) หมายถึง กลุ่มประชากรที่มีความเสี่ยงสูงที่จะ
ได้รับอันตรายต่อสุขภาพจากการไม่มีความมั่นคงทางอาหาร เนื่องด้วยสถานะทางสุขภาพ สถานะทางเศรษฐกิจ
หรือบริบททางสังคม ที่ท�าให้ไม่สามารถจัดการกับความเสี่ยงหรือสถานการณ์ที่กระทบกับความมั่นคงทางอาหาร
ของพวกเขาได้ (อ้างอิงจาก นิยามศัพท์ “กลุ่มคนที่อยู่ในสภาวะเปราะบาง” (vulnerable groups) ในธรรมนูญว่า
๓
ด้วยระบบสุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2๕๕๙
ชุมชน หมายถึง กลุ่มคนที่มีวิถีชีวิตเกี่ยวพันกัน และมีการติดต่อสื่อสารระหว่างกันอย่างเป็นปกติและ
ต่อเนื่อง โดยเหตุที่อยู่ในอาณาบริเวณเดียวกัน หรือมีอาชีพเดียวกัน หรือประกอบกิจกรรมที่มีวัตถุประสงค์
ร่วมกัน หรือมีวัฒนธรรม ความเชื่อหรือความสนใจร่วมกัน (นิยามใน พรฎ.จัดตั้งสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน
(องค์การมหาชน) พ.ศ. 2๕๔๓ อ้างอิงใน ธรรมนูญว่าด้วยระบบสุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2๕๕๙ ๓
สิทธิในอาหาร (Right to Food) หมายถึง สิทธิของมนุษย์ทุกคนที่จะมีความมั่นคงทางอาหารและ
รอดพ้นจากภาวะความอดอยากหิวโหย ๔
๒. ความส�าคัญของประเด็น
อาหารเป็นหนึ่งในปัจจัยสี่ ที่เป็นพื้นฐานของการมีคุณภาพชีวิตที่ดีของมนุษย์ “ความมั่นคงทางอาหาร”
ของคนทุกคนในสังคม จึงถูกจัดเป็นองค์ประกอบหนึ่งที่ทุกประเทศต้องให้ความส�าคัญในฐานะส่วนหนึ่งของ
๕
เป้าหมายในการพัฒนา และได้รับการบรรจุเป็นประเด็นหลักอย่างหนึ่งใน เป้าหมายในการพัฒนาที่ยั่งยืน
(Sustainable Development Goals: SDGs) ดังปรากฏในเป้าหมายที่ 2 “การขจัดความหิวโหย บรรลุความมั่นคง
ทางอาหาร ส่งเสริมเกษตรกรรมอย่างยั่งยืน” รวมถึงเป้าหมายที่ 1 “การขจัดความยากจน” ๖
มติสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ ๑๓ 1๕
